دومین مراسم پیرشالیار امسال در منطقه اورامانات استان کردستان در حال برگزاری است. این مراسم آیینی از چهارشنبه 10 بهمن ماه آغاز شده است تا 12 بهمن ماه 1403 ادامه دارد. همچنین نماد روشنی از مشارکت‌های محلی مردم کردستان محسوب می‌شود و قدمتی به بلندای تاریخ دارد. به بهانه این رویداد آیینی، قصد داریم کمی بیشتر شما را با مراسم پیرشالیار آشنا کنیم و سفری مجازی به روستای اورامان تخت داشته باشیم.
آیین باستانی پیرشالیار دو بار در سال برگزار می‌شود. یکی مربوط به عروسی پیرشالیار است که موعد اجرای آن در نیمه‌های بهمن‌ماه هر سال است و دیگری تولد پسر پیرشالیار را جشن می‌گیرند که در نیمه‌های اردیبهشت ماه برگزار می‌شود. همچنین هر دوی این مراسم، سه روز به طول می‌انجامد و همراه با مراسم آیینی مختلف و متنوع است.
زمان دقیق برگزاری مراسم پیرشالیار را متولی پیرشالیار اعلام می‌کند. امسال نیز مطابق با اعلام متولی پیرشالیار، زمان این مراسم 10، 11 و 12 بهمن است و بسیاری از گردشگران ایرانی و خارجی را به سوی خود کشانده است. درحال‌حاضر روستای اورامانات تخت، مملو از گردشگر است و عکاسان، خبرنگاران بسیاری مشغول مستندسازی این رویداد فرهنگی هستند.
اما پیر شالیار کیست؟ چرا این مراسم به نام او معروف شده است و مردم کردستان احترام زیادی برای او قائل هستند؟
پیرشالیار هورامی (پیر شهریار اورامی)، بزرگ اهل آیین صوفیان است. او در بین دراویش نقشبندی، احترام زیادی دارد و در داستان‌های محلی مردم کردستان به‌عنوان فردی صاحب کرامات بیشمار شناخته می‌شود. پیرشالیار طبیب روستا بود و اقداماتش باعث شد دختر ناشنوا و نابینای شاه بخارا یعنی «شاه بهار خاتون» شفا یابد. همین موضوع باعث شد که شاه با ازدواج دخترش با پیرشالیار موافقت کند و مراسم ازدواج آن‌ها در روز چهل و پنجم بهار برگزار شود. در نهایت نیز پس از گذشت 45 روز از فصل زمستان، پسر آن‌ها متولد می‌شود.
حالا امروز درست مصادف با سالگرد به‌دنیا آمدن پسر پیرشالیار است. اواسط بهمن‌ماه هر سال و در روز چهارشنبه‌‌ای که به 15 بهمن ماه نزدیک است، مردم منطقه اورامانات سالگرد به دنیا آمدن پسر پیر شالیار را جشن می‌گیرند. این مراسم که همزمان با جشن سده است، در روستای اورامان تخت برگزار می‌شود. روستایی که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است و شهرت جهانی دارد.
مراسم پیرشالیار همراه با سماع، نجوا با خدا، دف‌نوازی و قربانی است. همچنین شروع آن با پخش گردوهای درختان وقفی پیرشالیار بین روستاییان است. معمولا حدود 50 تا 60 گوسفند در این مراسم قربانی می‌شود که نذر مردم برای پیرشالیار است. مقداری از گوشت‌های قربانی را بین مردم تقسیم می‌کنند و بخش دیگری از آن را در پخت آش ولوشین به‌کار می‌برند.
عصر پنجشنبه نیز مراسمی با شرکت اهالی روستا و افرادی از روستاها و شهرهای اطراف برگزار می‌شود. این مراسم همراه با برپایی رقص و سماع عرفانی و دف‌نوازی دسته جمعی است. هر سال گروهی وظیفه هدایت سماع کنندگان را بر عهده می‌گیرند که وظیفه برگزاری مراسم را نیز برعهده دارند.
درواقع این حضور جمعی مردم منطقه و همکاری آنان در دعا و ذکر همگانی در محوطه مزار پیرشالیار، یک قانون نانوشته اجتماعی محسوب می‌شود. قانونی که همگان به آن احترام می‌گذارند و در باور ذهنی‌شان حک شده است. اگر برای بهمن ماه 1403 شانس شرکت در مراسم پیرشالیار را نداشتید، می‌توانید در تورهای کردستان کلوت خود را آماده کنید تا به مراسم پیرشالیار اردیبهشت 1404 برسید. ما منتظرتان هستیم!
